จงเป็นใหญ่ด้วยบุญ

จงเป็นใหญ่ด้วยบุญ 

คนเราจะทำอะไร ต้องนึกถึงฐานะตัวเอง ดู บุญของตัวเอง ต้องดูทุนเก่าที่เราทำมา จะทำอะไร อย่าให้เกินฐานะ ทำให้พอเหมาะพอสมก่อนจึงจะควร ถ้าอยากเป็นใหญ่ ต้องใหญ่ด้วยบุญ อย่าเป็นใหญ่ด้วยกิเลส ถ้าใหญ่ด้วยบุญจึงจะเป็นใหญ่ได้อย่าง แท้จริง แต่ถ้าเป็นใหญ่ด้วยกิเลส จะต้องหกคะเมน ตกลงมา เสียท่าเสียทีไปเลย เรื่องนี้ก็เป็นกันมาก ดูอย่างพระเทวทัต เป็นต้น พอทำอะไรไต้สักหน่อยหนึ่ง ก็อยากตัง อยากเด่น โดยไม่ดูพื้นฐานของตัวเอง ว่าสร้างพื้นฐานความดีมามากน้อยแค่ไหน มองดูแค่ปลาย เหตุนิดเดียว เหมือนกับการสร้างบ้านที่พื้นฐานไม่ดี พื้นฐานทำไว้แค่นิดหน่อย แต่พอสร้างบ้านไปแล้ว อยากได้ใหญ่ๆ โตๆ ในที่สุดบ้านนั้นก็มีแต่พังอย่างเดียว จะเอาอย่างยายเดี๋ยวนี้ได้อย่างไร เพราะเขาไม่รู้ว่ายายอดทนมามาก ทำ ความดีไว้ในอดีตมากมาย จนความดีเป็นภูเขา ที่ยายได้ดีมีชื่อเสียง มีลูกศิษย์ลูกหา มากมาย ก็เพราะความดีที่ยายสร้างไว้ในอดีต

คำสอนยาย 
(๑๒ มกราคม ๒๕๑๘)